Nagrody Historyczne POLITYKI za 2019 rok przyznane!

 

Nagroda Polityki.jpg

Szanowni Państwo,

 

Poznaliśmy laureatów  Nagród Historycznych POLITYKI 2020 za książki o najnowszej historii Polski wydane w 2019 roku. Po raz pierwszy Nagrody zostały przyznane w 1959 r. Przez ten czas POLITYKA nagrodziła 395  laureatów.

Nagrody przyznawane są w następujących kategoriach: prace naukowe,   popularnonaukowe,  pamiętniki,  wydawnictwa źródłowe. POLITYKA przyznaje także nagrodę za debiut.

1Jury obradowało w składzie: prof. dr hab.  Włodzimierz Borodziej, prof. dr hab.  Dariusz Stola, dr hab. Bożena Szaynok, red. Marian Turski (Przewodniczący),  prof. Wiesław Władyka,  dr hab. Marcin Zaremba.

 

 

W dziale prac naukowych nagrodę przyznano Ryszardowi Kaczmarkowi  za  „Powstania śląskie 1920-1921-1922. Nieznana wojna” (Wydawnictwo Literackie) -  świetnie i na nowo opowiedzianą historię Górnego Śląska. Zdaniem autora  pierwsze dwa powstania  to w istocie bunty na tle klasowym, a  trzecie, to „nieznana wojna polsko-niemiecka”, w której na poziomie dyplomacji uczestniczyły również Francja i Wielka Brytania, a wojskowo –  także Włochy.

 

Za książkę w kategorii popularnonaukowe nagroda przypadła  Grzegorzowi Gaudenowi. „Lwów. Kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918” (wyd. TAiWPN Universitas) to  historyczny reportaż  o częściowo zapomnianym pogromie w tytułowym mieście  tuż  po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, który zaczął się od zwykłego bandyckiego rabunku na żydowskim  jubilerze.

W  dziale pamiętników i wspomnień nagrodę przyznano Patrykowi Pleskotowi i Andrzejowi Paczkowskiemu za  „Góry i teczki: opowieść człowieka umiarkowanego. Biografia mówiona Andrzeja Paczkowskiego” (wyd. Instytut Pamięci Narodowej) – pasjonujący wywiad-rzekę z wybitnym historykiem i wieloletnim prezesem Polskiego Związku Alpinizmu.

Pierwszy wątek opowieści to wyjątkowa pasja  i subkultura, jaką było w PRL środowisko taterników. Drugi, najważniejszy wątek stanowią „teczki”, czyli archiwa i badania historyczne.

 

Nagroda ex-aequo za najlepszy debiut przypadła dwojgu autorom. Ewa Bukowska-Marczak otrzymała ją  za  publikację „Przyjaciele, koledzy, wrogowie? Relacje pomiędzy polskimi, żydowskimi i ukraińskimi studentami Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie w okresie międzywojennym 1918–1939” (wyd. Neriton)

To opowieść o wielonarodowym Lwowie i uniwersytecie. Dowiadujemy się,  jak akademicy  postrzegali siebie nawzajem, jak wyglądały wydarzenia, często tragiczne,  związane z relacjami polsko-żydowsko-ukraińskimi, w których uczestniczyli młodzi ludzie.

 

Drugi najlepszy debiutant to Michał Garapich, który w „Dzieciach Kazimierza” (wyd. Czarne) zajął się historią rodzinną, łącząc emocjonalne zaangażowanie z  solidnymi  metodami badawczymi. W wyniku badań dostaliśmy  fascynujące studium antropologiczne relacji  dwór – wieś  od końca XIX w. do lat 40. XX w.

 

W kategorii wydawnictwa źródłowe  zwyciężyła trzytomowa edycja „ Dzienników” Wiktora Woroszylskiego (1953-1996), wydana przez Ośrodek KARTA.

Nagrodę za ich opracowanie i redakcję przyznano Agnieszce Dębskiej, Bartoszowi Kaliskiemu i  Konradowi Rokickiemu oraz Andrzejowi Friszke za wstęp i konsultację naukową.

Woroszylski pisał dzienniki przez 43 lata, z wielką uważnością, dbałością o ścisłość, z nieprzemijającą ciekawością świata i ludzi, a znal prawie wszystkich. Dzięki temu  ta kronika czasów i życia środowisk, z którymi Autor był związany,  należy do najbardziej wartościowych źródeł do poznawania historii Polski najnowszej.

 Jury postanowiło także przyznać w tym roku Nagrodę Specjalną dla wyjątkowej publikacji pt. „Chasydyzm. Atlas Historyczny” w opracowaniu Marcina Wodzińskiego i Waldemara  Spallka. Jest to pierwsza kartograficzna wizualizacja i interpretacja mistycznego ruchu chasydyzmu, jednego z najważniejszych ruchów religijnych Europy Środkowo-Wschodniej, współczesnego Izraela i Ameryki Północnej.

Fundatorem Nagrody Specjalnej jest pan Yoram Reshef.

Ze względu na panującą pandemię Gala wręczenia Nagród nie mogła się w tym roku odbyć. Zwykle podczas uroczystości przed wręczeniem dyplomu jurorzy  wygłaszali laudacje dla każdej nagrodzonej pozycji. Publikujemy je w POLITYCE z 13 maja  oraz na polityka.pl/nagrodyhistoryczne.

 

Polityka 2019.JPG