Czwarty pokój – Monika B. Janowska

Autorka recenzji: Agnieszka Lange

      Duch, który odmieni pewne życie...              

Główna bohaterka – Dobrawa Tulewicz -  wprowadza się z rodziną do nowego mieszkania w Legnicy. Tam odkrywa, że w jednym z pokojów przebywa … duch, a ona sama jest medium i może się z nim (chcąc nie chcąc) kontaktować. Duch prosi kobietę o pomoc w wyjaśnieniu jego zagadkowej śmierci i losów ukochanej Irene. Obiecuje, że gdy wszystko się rozwiąże, przestanie ją nawiedzać.

Dobrawa stara się pomóc niecodziennemu lokatorowi czwartego, niezamieszkanego pokoju. Oprócz tego próbuje uporządkować swoje niezbyt szczęśliwe życie rodzinne. Bohaterka zajmuje się domem i trójką dzieci, jednak jej arogancki i agresywny mąż często podkreśla, że należałoby iść do pracy, zarabiać i wreszcie przestać się lenić. Zahukana, niepewna siebie kobieta z pokorą przyjmuje wszystkie wybuchy męża. Jest przyzwyczajona, że świat i bliscy nie akceptują jej i nie szanują. Rodzeństwo po śmierci rodziców wielokrotnie dało temu wyraz. Dzięki poszukiwaniom kolejnych tropów zagadki detektywistycznej, Dobrawa poznaje nową przyjaciółkę i kolegę z dzieciństwa. Dowiaduje się też, dlaczego rodzeństwo całe życie ją oszukiwało i źle traktowało. Bohaterka próbuje pomóc duchowi, ale i dzięki niemu znajduje siły, aby postawić sobie właściwe pytania dotyczące własnego życia. Duch Antoni jest bowiem dobrym obserwatorem życia rodzinnego Dobrawy i w prostych słowach bez trudu definiuje to, do czego bohaterka niesłusznie przywykła. Dzięki wsparciu i ciepłym słowom zaczyna wierzyć, że i dla niej może jeszcze się coś zmienić.

Zagadka ducha Antoniego pozwala czytelnikom poznać losy wielu Polaków, którym przyszło żyć w trudnych powojennych czasach. Kapitulacja Niemców, pojawienie się Rosjan na polskich ulicach, aresztowania, przesiedlenia, przesłuchania, niewyjaśnione śmierci i niepewność jutra były wtedy codziennością. Losy bohaterów tamtych dni stanowią nie tylko oś powieści, ale i jej mocną stronę. Zetknięcie konkretnych ludzi z wirem wielkiej Historii bywa bardzo trudne i autorka dobrze to ilustruje. Wskazuje też, jak mocno pewne działania  z przeszłości mogą wpływać na teraźniejszość.

Pewne wątki są w powieści nierozstrzygnięte, jakby czekały na ciąg dalszy w drugiej części. Może takowa nastąpi?