Czytanie z Księgi Mądrości - Joanna Pisarska (komentarz: Joanna Skowrońska)
Komentarz do dzieła: Joanna Skowrońska
Komentarz do najnowszego tomiku Joanny Pisarskiej pt. „Czytanie z Księgi Mądrości”
Na marcowym spotkaniu w naszym klubie koleżanka Joanna Pisarska zaprezentowała swoje ostatnie poetyckie dziełko, które okazało się niewielkie gabarytowo, natomiast treści w nim zawarte zajęły znacznie większy obszar, przynajmniej w mojej świadomości. To zbiór miniatur poetyckich opartych na treściach biblijnych pochodzących z Księgi Mądrości, Księgi Koheleta i Pieśni nad Pieśniami. Wokół tych ksiąg krąży wiele kontrowersyjnych opinii wśród badaczy Biblii, zarówno naukowców świeckich, jak i pasjonatów wiary. Księga Koheleta jest przesycona sceptycyzmem – „wszystko to marność i gonitwa za wiatrem” – mówi autor sprzed tysięcy lat. Z kolei „Pieśń nad Pieśniami” jest przesycona barwnym, pełnym życia erotyzmem, co należy uznać za dość nietypowy obszar ludzkiego życia opisywany w „Świętej księdze”.
Joanna Pisarska opatrzyła osobistymi komentarzami wybrane fragmenty tych ksiąg. Okazało się, że współczesny człowiek może znaleźć w tych komentarzach osobistą przestrzeń dla siebie, intymny obszar, w którym nasze współczesne doświadczenia nawiązują dialog z tym, co zostało powiedziane kilka tysięcy lat temu. Mądrość i miłość to główne motywy ludzkiego życia, gonimy za nimi bez ustanku. Autorka przytacza obszerny fragment z Księgi Mądrości (Mdr 6, 17-18a) – „Początkiem mądrości jest szczere pragnienie, by poddać się jej wychowaniu. Jednak sens temu wychowaniu nadaje miłość, a miłość polega na przestrzeganiu praw mądrości”, by skwitować go kilkoma słowami: „Krótka rada // kochaj / a będziesz mądry”. Następnie do Mdr 7, 9 – „Przy niej wszelkie złoto to garść piasku, a srebro tyle warte co błoto” – pisze – „Mądrość jest najcenniejsza // to ona wlewa się o świcie / gdy tylko uniesiesz powieki / i ona kołysze cię do snu”. To bardzo wysublimowany, poetycki obraz Bożego czuwania nad naszym rozwojem, ale czy wszyscy jesteśmy na niego odpowiednio wrażliwi? Dalej „Zyskać nieśmiertelność to zaprzyjaźnić się z mądrością” (Mdr 8, 13), Joanna pisze – „Przetrwać // zaprzyjaźnić się / usiąść razem przy stole / spojrzeć sobie w oczy”. Do obszernego wywodu z Mdr 13, 1b – „Patrząc na widzialne dobra, nie rozpoznali Tego, który jest, a przyglądając się dziełom stworzonym, nie uznali ich Stwórcy” – autorka pisze krótko w miniaturze pt: „Nierozumni” – „nie rozpoznali miłości / dawcy rozumu”. Na fragment Mdr 11, 22a; 24a-b „Kochasz wszystko, co istnieje, nie brzydzisz się żadnym swoim dziełem” – odpowiada miniaturą pt: „Wyznanie” – „a ty człowieku / z prochu i gliny (…) czy wiesz / jak jesteś ważny”.
Jest fragment w Pieśni nad Pieśniami, który wiele lat temu szczególnie mnie poruszył. W trzecim rozdziale (Pnp 3, 5) biblijny autor odkrywa tajemnicę miłości słowami: „nie budźcie miłości, nie wyrywajcie jej ze snu, dopóki sama nie zapragnie”. Miłość jest wyjątkowym darem naszego Stwórcy, jest świętem życia, najatrakcyjniejszą wartością, cudownym zjawiskiem sycącym ciało i duszę, ale ma swoją niepokorną naturę – rozgaszcza się w sercu, które jest wolne i niezależne. Kiedy próbujemy narzucić jej jakieś ramy, zastosować presję, dostosować do wymyślonych przez ludzi norm – opuszcza nas, bo zniewolone serce nie utrzyma miłości. Joanna komentuje ten fragment miniaturą pt: „Nie budźcie” – „miłość dojrzeje / we właściwym czasie // wyda owoce”. Oby tak się stało. Piękna jest nadzieja na uczestnictwo w Bożym planie dla nas – niedoskonałych.
Tak refleksyjny, pełen dystansu i skupienia dialog z Biblią snuje poetka przez całą swoją miniaturową książeczkę, poruszając zgoła nieminiaturowe problemy. Na koniec pisze – „ jak trudno uwierzyć / w miłość Boga / w Jego zachwyt // w to / że nas chce”. A na znany fragment – „Połóż mnie jak pieczęć na twoim sercu” odpowiada – „nikomu mnie / nie oddaj // poza Tobą śmierć / w Tobie / ja”.
Krótkie, esencjonalne komentarze autorki do biblijnych treści otwierają drzwi do współczesnych serc, przybliżają Boga, zatrzymują, pozwalają przez chwilę pozostać w ciszy, która karmi, koi, nasyca. Piękna to lektura i zarazem nieobciążająca. Można ją przeczytać w niespełna godzinę, ale można też smakować znacznie dłużej w całkowitym skupieniu. W moim odbiorze – wspaniała. Gratuluję autorce.
----------------------------------------------------------------------------------------
Joanna Skowrońska – emerytowany pedagog Poradni Psychologiczno–Pedagogicznej w Łomży. Od 4 lat mieszka w Porosłach pod Białymstokiem. Matka dwojga dorosłych dzieci i babcia sześciu wnuczek. Należy do Nauczycielskiego Klubu Literackiego w Białymstoku. Publikuje swoje wiersze w Kwartalniku „Najprościej’’, a także na portalach Poeci w sieci oraz Podlaski Senior. Wydała tomik wierszy pt. „ W czasie zaprzyjaźnionym”.