Urodziny Poety
Na zdjęciu Jubilat - Krzysztof Szymoniak (fot. I. Kosmala)
Bywają tłoczne, gwarne, nabrzmiałe wykrzyknikami i pustymi kieliszkami.
Ale są i takie, podczas których czujemy się jak w domu.
Kameralne, spontaniczne, bez patosu i pośpiechu,
sztucznych uścisków dłoni oraz gratulacji z przeżytych lat, które już za plecami.
Przeczytany przez Poetę wiersz, niech będzie, że jeden tylko wers,
towarzyszyć nam będzie jeszcze w drodze do domu.
Odprowadzi nas pod same jego drzwi i otworzy nową przestrzeń pozawerbalnego porozumienia.
20 czerwca w Bibliotece Publicznej Miasta Gniezna przy ul. Mieszka I 16 przyjaciele Krzysztofa Szymoniaka mieli okazję spotkać się na Jego siedemdziesiątych urodzinach. To, co przykuło moją uwagę, to fakt, że przybyli na tę uroczystość goście z przeróżnych zakątków Polski (Poznań, Kępno, Ostrów Wielkopolski, Września, a nawet Cieszyn!).
Na tę okoliczność Artysta przygotował dla nas szczególne – limitowane – wydanie swojej najnowszej poetyckiej książki – Poematów. Co tu dużo mówić – jest w nich zawarty cały miąższ życia.
Tomik otwiera Prolog, czyli wiersz, który choć brutalny w obrysie rzeczywistości, potrafi wywołać uśmiech na naszych twarzach (wiem, bo czytałam go na głos znajomym). Natomiast Epilog to już prawdziwy smutek duszy. Pusty nieobecnością ukochanych dom i niezakłócony dotykiem sen omszałego kamienia.
Artysta tego wieczoru zapoznał nas z pierwszymi wydaniami poetyckich książek i zeszytów, które drukował wraz z innymi poetami z grupy poetyckiej „Drzewo”. Pokazał nam również medal, którym został wyróżniony „Za zasługi dla województwa wielkopolskiego”.
Mogliśmy wysłuchać ciekawych anegdot z życia Poety, dotyczących powstawania danych utworów, poznawania ciekawych ludzi oraz miejsc. Wpisaliśmy się również do Księgi Pamiątkowej, którą K. Szymoniak wykorzysta podczas tworzenia nowej publikacji.
Krzysztofie – nie będę Ci życzyć stu lat, ustalać limitu czasowego – czyli tak naprawdę tylko trzydziestu, które pozostałyby do ewentualnego przeżycia.
Życzę więc jak najwięcej takich spotkań jak to rocznicowe. Dziękuję za ten wieczór i dwadzieścia lat spotkań w słowie i życiu.
Irmina Kosmala
---------------------------------------------------------
Krzysztof Bohdan Szymoniak – urodził się w 1953 roku w Kępnie. Od roku 1969 mieszka w Gnieźnie, gdzie ukończył II LO. Współzałożyciel, wraz z Krzysztofem Kuczkowskim, gnieźnieńskiej Niezależnej Grupy Poetyckiej DRZEWO (1977-1988). Także wspólnie z Krzysztofem Kuczkowskim (późniejszym twórcą i redaktorem naczelnym dwumiesięcznika „Topos”) współinicjował i organizował w Gnieźnie, w latach 1978-1984, ogólnopolską imprezę młodoliteracką „Piastowskie Lato Poezji”. W ramach prowadzonego przez siebie przy MOK gnieźnieńskiego Klubu Literackiego, który powstał w połowie lat 80., skupił wokół idei warsztatowej i wydawniczej następujących twórców: Krzysztof Grzechowiak, Maciej Krzyżan, Jarosław Mikołajewicz, Sławomir Kuczkowski, Krzysztof Pelc, Jagoda Błaszczyk, Renata Góralczyk, Magdalena Wiśniewska, Arkadiusz Zakęs, Piotr Zieliński, Anna Trzaskawka, Anna Piskurz. Od połowy lat 80. zawodowo związany z Poznaniem. Był ostatnim sekretarzem redakcji poznańskiego miesięcznika społeczno-kulturalnego „Nurt” (1986-1989) oraz założycielem i pierwszym redaktorem naczelnym ogólnopolskiego dwutygodnika literackiego „Nowy Nurt” (1994-1995). Przez 15 lat związany z redakcją poznańskiego dziennika „Głos Wielkopolski” (1989-2003). Laureat poznańskiego Medalu Młodej Sztuki z roku 1988 za reportaże literackie. Absolwent filologii polskiej UAM. Poeta, prozaik, fotograf, dziennikarz, nauczyciel akademicki, redaktor antologii i książek literackich. Współpracuje, jako autor zdjęć oraz tekstów o literaturze i fotografii, z czasopismami „Zeszyty Poetyckie”, „Topos”, „Twórczość”, „Kwartalnik Fotografia”, „Migotania”, „Re/cogito”. Od 1980 roku związany z bydgoską Galerią Autorską Jana Kaji i Jacka Solińskiego. Należy wraz z gnieźnianinem Dawidem Jungiem do poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (SPP). W styczniu 2020 roku otrzymał srebrny medal „Za zasługi dla rozwoju twórczości fotograficznej” nadany przez Fotoklub Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast w kwietniu 2023 r. Medal Millenijny nadany przez prezydenta Miasta Gniezna.
W roku 2009 podjął współpracę z WBPiCAK w Poznaniu jako autor serii wydawniczej pn. Fotografowie Wielkopolski. Seria ta zawiera 25 publikacji, w których autor przybliżył sylwetki i poglądy żyjących fotografów z Poznania i Wielkopolski. W latach 2012-2016 Krzysztof Szymoniak opublikował trzy tomy esejów poświęconych sprawom i problemom fotografii („Fotografioły”, „Fotografioły 2” i „Fotografioły 3”), a w roku 2016 ukazała się jego dwutomowa monografia medioznawcza „Bez przysłony”, poświęcona w całości historii i przemianom ogólnopolskiego czasopisma wydawanego przez 13 lat we Wrześni pod nazwą „Kwartalnik Fotografia”. Czarno-białe fotografie Krzysztofa Szymoniak od kilku lat trafiają na okładki książek ukazujących się w ramach Biblioteki TOPOS-u. Autor indywidualnych wystaw fotograficznych (Kępno, Wągrowiec, Gniezno, Bydgoszcz, Kalisz, Konin, Sopot) oraz uczestnik wystaw zbiorowych. Juror konkursów literackich i fotograficznych. Z okresu współpracy z gnieźnieńskim Miejskim Ośrodkiem Kultury (2007-2010) pochodzą trzy zbiory rozmów jego autorstwa, poświęcone amatorskiemu ruchowi artystycznemu Gniezna: „Rozmowy w ciemniˮ (fotografia), „Rozmowy na dwa głosyˮ (chóralistyka) i „Rozmowy przy sztaludzeˮ (plastyka). Wszystkie w opracowaniu graficznym i z okładkami autorstwa Iwony Wiśniewskiej.
Od roku 2000 – wykładowca akademicki. W Instytucie Językoznawstwa UAM uczył dziennikarstwa, twórczego pisania, wiedzy o mediach i wiedzy o fotografii oraz języka polskiego jako obcego. Posiada też publikacje naukowe w zakresie językoznawstwa, medioznawstwa i wiedzy o fotografii. Autor tekstów otwierających albumy i katalogi wystaw fotograficznych oraz antologie poetyckie i książki literackie. Ostatnio opublikował obszerny wstęp kulturoznawczo-socjologiczny (pt. „Razem czy w pojedynkę?”) w monografii „Wielkopolskie kluby i stowarzyszenia fotograficzne na początku XXI wieku” wydanej przez WBPiCAK Poznań – 2019. W 78. numerze kwartalnika „Migotania” opublikował ważny w jego dorobku esej literaturoznawczy „Ryszard Milczewski-Bruno czytany po latach” – 2023. W roku 1994 nagrał w Neapolu, a potem opublikował w „Nowym Nurcie” jedną z ostatnich rozmów z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim. W roku 2021 nagrał, a potem opublikował w miesięczniku „Twórczość” (nr 9/2021) pierwszą po 40 latach rozmowę z poznańskim pisarzem Ryszardem Schubertem, autorem kultowych książek „Trenta Tre” i „Panna Lilianka”, które w latach 70. należały do głównych powieści nurtu prozy eksperymentalnej, wysoko cenionych przez Henryka Berezę i Leszka Bugajskiego. W związku z tą rozmową doprowadził do przyjęcia przez PIW do realizacji wydawniczej trzeciej książki poznańskiego prozaika „Świtezianka”, pisanej w latach 2017-2021. Jest autorem tekstu głównego w ostrzeszowskiej monografii kępińskiego fotografa „Antoni Bajerlein. Twórca fotografii amatorskiej w południowej Wielkopolsce w latach 1961-1991”. Na swoim koncie ma także wiele recenzji literackich i teatralnych. W pierwszych pięciu edycjach Wielkopolskiego Festiwalu Fotografii im. Ireneusza Zjeżdżałki wspierał Władysława Nielipińskiego jako uczestnik i autor tekstów, które trafiały do głównego katalogu tej imprezy organizowanej w cyklu dwuletnim.
Opublikowane książki literackie: „Żony poetów” – 1985, „Oszustwo” – 1987, „Czarna rzeka” – 1990, „Stado. Nasza mała metafizyka” (wspólnie z Krzysztofem Kuczkowskim) – 1995, „Martwa natura z człowiekiem” – 2001, „Wszędzie, skąd wracałem” – 2006, „29 prac Szymona Słupnika” – 2007, „Światłoczułość” – 2009, „Pokój bez okien” – 2009, „Poemat Amerykański” – 2011, „Rodzina Jarząbków, czyli 14 opowieści na ten sam temat" – 2016, „Osmoza" – 2017, „Epizody” – 2018, „Negatywˮ – 2018, „Strach przed poezją” – 2019, „Wyjazd” – 2019, „Melanż” – 2019, „Melanż 2” – 2020, „Zapiski cieszyńskie” – 2021, „365 – Archeologia Pamięci” – 2023, „Trzy poematy, oda oraz inne bajki” – 2023.
Najnowsza jego książka poetycka „3 poematy, orda oraz inne bajki” została skomponowana na okoliczność 70 rocznicy urodzin autora oraz 45-lecia jego działalności literackiej i artystycznej. Oficjalna promocja tomiku została zaplanowana na dzień 20 czerwca w Gnieźnie, gdzie – w ramach literackiego happeningu – czytająca publiczność otrzyma możliwość zakupu w cenie promocyjnej 70 egz. książki – numerowanej i sygnowanej autografem, jest to zatem edycja limitowana. Tak więc: 70 stron, 70 egz. na 70-lecie. Wszyscy uczestnicy happeningu, którzy wpiszą się tego dnia do Księgi Pamiątkowej autora, zostaną wymienieni z imienia i nazwiska w następnej książce Krzysztofa Szymoniaka, która ukaże się w grudniu 2023 roku pt. „Oraz. Paniczne zapiski emeryta”.