Andrzej Sikorski – archeolog i poeta
Andrzej Sikorski (17 VII 1953, Gdańsk – 11 XI 2023, Poznań) był wybitnym archeologiem, poetą i dziennikarzem, przez wiele lat prowadził prace wykopaliskowe m.in. na Ostrowie Tumskim, przyczyniając się do odkrycia Palatium Mieszka I, na placu Kolegiackim oraz na wzgórzu zamkowym. Był człowiekiem niezwykłej dobroci, wielu talentów i umiejętności. Abp Zbigniew Zieliński, archeolog prof. dr hab. Hanna Kóčka-Krenz oraz prof. dr hab. Andrzej Michałowski, dziekan Wydziału Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu odsłonili na ścianie kanonii nr 6 na Ostrowie Tumskim w Poznaniu tablicę poświęconą jego pamięci.
17 listopada 2025 roku wspominaliśmy jego dokonania naukowe, literackie, działania społeczne i edukacyjne. Szanował przyjaciół i ludzi sztuki, prowadził z nimi rozmowy i zapisywał, m.in. z poetami Andrzejem Babińskim i Witkiem Różańskim. Pielęgnował swoje zmagania z ziemią, z jej tajemnicami, pracę archeologa na wykopaliskach wykonywał z pasją i ciekawością odkrywcy. Doceniał pracę innych, zwykle reagował krótką, celną uwagą zarówno wtedy, gdy miała to być pochwała, jak i krytyczny komentarz – człowiek konkretny w działaniu, ogromnie pracowity, kierujący się wartościami chrześcijańskimi, że trzeba siebie ofiarować drugiemu, nic nie zostawiając. Pochwycone w locie ziarna codziennych zajęć obracał w rzeczy wartościowe i wspólne. Żył z pełną świadomością przemijania, powtarzał w wierszach, że to wszystko, co dotyczy człowieka, jest niepewne, niełatwe: „stąd się zbiega tylko raz i powraca / tak wiele i tak mało”.
Ostrów Tumski zawdzięcza swój kształt i kondycję m.in. pracom archeologicznym Andrzeja Sikorskiego. Inicjatywę upamiętnienia podjęli bliscy i współpracownicy, wśród nich Maria Dolata, bibliotekarka z Liceum Ogólnokształcącego nr 7 im. Dąbrówki w Poznaniu, gdzie Andrzej prowadził zajęcia twórcze z młodzieżą, a także przyjaciele wybitnego archeologa Petra i Rene Becker z Niemiec oraz zaprzyjaźniony z poetą ks. Piotr Garstecki, proboszcz parafii św. Rocha w Poznaniu. Koszt projektu i wykonania tablicy został pokryty z prowadzonej na ten cel zbiórki oraz wsparcia prywatnych osób. Tablica z brązu została przygotowana w odlewni dzieł sztuki w Lauchhammer, jednej z najlepszych tradycyjnych artystycznych odlewni w Europie. W tej odlewni powstały m.in. pomniki Mieszka I i Bolesława Chrobrego, które znajdują się w Złotej Kaplicy katedry poznańskiej.
Tomiki Andrzeja Sikorskiego
Andrzej Sikorski ukończył studia archeologiczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, pracował w Muzeum Archeologicznym, a od 1979 roku był związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza, gdzie pełnił funkcję wykładowcy w Instytucie Prahistorii (później Wydział Archeologii). Specjalizował się w archeologii średniowiecza i okresu nowożytnego, ze szczególnym uwzględnieniem rzemiosł oraz wyrobów z gliny, tekstyliów i plecionek, a także zagadnień funeralnych. Od Andrzeja można się było uczyć cierpliwości i skupienia, oszczędności słów w wyrażaniu uczuć, a jednocześnie otrzymywaliśmy wszyscy wokół ogrom dobra, szlachetnych gestów i pomocy podawanej w dyskretny sposób. Łączył różne zamiłowania i środowiska, a owoce jego życia są piękne i trwałe, książki poetyckie ponownie wydawane. W Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich był postacią oryginalną i lubianą jako częsty gość Domu Literatury. Gdy wypowiadał się, mówił jedynie to, co konieczne, bo uważał, że najważniejsze jest działanie w niesieniu dobra, pogłębianie wiary, praca w dialogu otwierająca uczucia, wzmacniająca przyjazne relacje i wiedzę o świecie, pisał w wierszu: „Trzeba być jak przechodzień i zapamiętać, / zapamiętywać swoje przejście”.
-----------------------------------------------------------------------------------------
Teresa Tomsia – poetka, eseistka, animatorka kultury. Ostatnio wydała zbiór wierszy Chłodne strugi (2025), gdzie jednym z bohaterów lirycznych jest Andrzej Sikorski.