Sieć podejrzeń - George Harrar

Czy dobry kryminał może istnieć bez zbrodni? W powieści George’a Harrara przecież zbrodni nie ma. Evan Birch jest wszakże porządnym obywatelem i lojalnym pracownikiem wyższej uczelni. To prawda, że jego wykłady z filozofii nie przyciągają już tylu słuchaczy co kiedyś, ale kierunki humanistyczne już od dobrych kilku lat notują spadek liczby studentów. Bądźmy szczerzy – czy da się wyżyć z humanistyki? (Czym niby miałby się zawodowo zajmować filozof?) Odpływa również kadra uniwersytecka. Evan Birch jednak trwa na posterunku, mimo że wielu jego kolegów z wydziału już dawno znalazło sobie nowe, lepiej opłacane posady.

Może rzeczywiście trudniej niż kiedyś przychodzi mu przygotowanie zajęć, ale realizowane zagadnienia przemyśliwuje on szczegółowo codziennie w aucie, w drodze do domu. Profesor Birch to typ człowieka, który w zasadzie nie wychodzi z pracy – refleksja filozoficzna towarzyszy mu stale, badacz nie rozstaje się z notesem, a świat nie przestaje go zadziwiać. Czyż nie to jest najpiękniejsze w dziedzinie, którą się zajmuje? Oczywiście takie podejście daje efekty – najnowsza książka Bircha Niespokojne Umysły. Obłęd, chaos i melancholia w świecie filozofii zapowiada się na bestseller i to nie tylko z powodu okładki. Zresztą, jeśli o okładce mowa - trzeba rozmachu i dystansu do swoich badań, by umieścić na niej przestylizowaną fotografię Wittgensteina z gorejącymi oczami. 

Mimo wielu obowiązków, panu Birchowi udaje się rozdzielić pracę i życie rodzinne. Zwłaszcza ważne są dla niego relacje z synami – bliźniakami tak podobnymi, że udało im się nawet wygrać nagrodę w konkursie „Najbardziej Identycznych Chłopców”. Żona profesora, Ellen, również pracuje naukowo, mechanizmy uczenia się szympansów są jednak na tyle odległe od filozofii XX wieku, że bez kłopotu małżonkom udaje się uniknąć niezdrowej rywalizacji. Zresztą, Ellen i Evan to świetna para. Mimo wielu spędzonych razem lat, ciągle jest między nimi przyciąganie. To prawda, jak każda para mieli lepsze i gorsze momenty, czy jednak po tylu latach warto w ogóle wspominać o jakimś tam romansie profesora ze studentką? Oczywiście czasami nerwy ponoszą. Jak  można zachować spokój kiedy na przykład nagle pojawia się - zupełnie absurdalne! -  oskarżenie o zabójstwo dziewiętnastolatki. Tak, to prawda, że Birch podczas przesłuchania nie wspomniał o tym, że był w domniemanym miejscu zbrodni, ale przypomniał to sobie później. Nie można od naukowca, więcej – filozofa, wymagać, by zaprzątał sobie głowę szczegółami. Zapomniał, po prostu zapomniał, każdemu się to zdarza. Przeprawy z policją zaś nigdy nie są przyjemne. Niestety chłopcy źle znieśli ten nerwowy okres. Całe szczęście sprawa się wyjaśniła – nieszczęśliwy wypadek. 


Czy to prawda? Prawda… fałsz. Mówienie, że coś jest prawdą, mogło cokolwiek znaczyć jedynie wtedy, kiedy równie możliwą ewentualnością był fałsz. Myśląc po heglowsku należałoby założyć, że każda prawda posiada równoważną antytezę. Sprawa staje się jeszcze bardziej złożona, gdy spojrzy się na nią z perspektywy etycznej, nie wspominając już nawet o rozumieniu tego pojęcia przez Wittgensteina. Zresztą, jak napisał filozof – należy zostawić czytelnikowi to, co on sam potrafi.
  
 
George Harrar -  amerykański pisarz, autor powieści First Tiger, laureat nagrody Carsona McCullersa za opowiadanie, które znalazło się w antologii The Best American Short Stories 1999. Trwają prace nad ekranizacją Sieci podejrzeń z Nikolajem Coster-Waldau w roli głównej.