Pisarz przenosi nas w Zaduszki 1938 roku do meksykańskiego miasta Quaunahuac. Rekonstruuje przed naszymi oczami tragiczne wydarzenia poprzedniego roku, w wyniku których główny bohater powieści, były brytyjski konsul w Meksyku Goffrey Firmin, dotarł do kresu swej drogi życiowej. Drogi znaczonej pogrążeniem się w alkoholizm i daremne poszukiwanie absolutu. Tragiczna miłość do żony, poczucie winy urastające do granic absurdu, ciągła walka z upiorami przeszłości i demonami teraźniejszości, powodują u bohatera narastające wyobcowanie z rzeczywistości. To bardzo poruszające i głębokie psychologiczne studium alienacji, ale także opowieść o kondycji człowieka cywilizowanego. O tym jak łatwo ulegamy własnym słabościom, jak często żyjemy w świecie mitów i wizji stworzonych przez nasze umysły. O tym jak desperacko poszukujemy Wyższej Prawdy, nie zauważając, że niszczymy ją w sobie i innych, nie dostrzegając tego co czasem tak oczywiste. Klęska jest więc nieunikniona. Nie wińmy jednak za to całego świata, przyczyn naszego upadku powinniśmy dopatrywać się przede wszystkim w nas samych.

 

Książka pełna jest niezwykłych scenerii, gęstej, wręcz dusznej atmosfery, tak charakterystycznej dla meksykańskiej prowincji. Wrażenie to potęguje nagromadzenie mrocznych wizji i halucynacji, które są udziałem Konsula, a za pośrednictwem autora i nas – czytających powieść. Nasycenie dzieła biblijną i kabalistyczną symboliką owocuje jego metafizycznym charakterem. „Pod wulkanem” w mistrzowski sposób pokazuje nam również, jak bardzo mogą się przenikać i uzupełniać dwie odległe od siebie, zdawałoby się, kultury i systemy religijne. Starożytne meksykańskie bóstwa i judeochrześcijański Bóg stoją tu na równi, w jednym szeregu, z wyżyn swej absolutnej władzy przyglądając się upadkowi człowieka. A może całej cywilizacji?