Sny o utopii. Podróże w poszukiwaniu dobrego życia - Tobias Jones

Sny o utopii – to zapis niecodziennych podróży do współczesnych, trzymających się na uboczu wspólnot. To pielgrzymka do sanktuariów idealizmu albo – jak wolisz – eskapizmu*.

Autor opuszcza rodzinny dom w chwili, gdy przebywanie w jednym miejscu, stagnacja, sedentarność wydadzą mu się nieznośne,  fałszywe i fanatyczne. Nie zastanawiając się długo, pakuje plecak i wyrusza w pielgrzymkę. Jego zamiarem nie jest jednak oddanie czci jakiejś świętej figurce, czy zdobycie szklanej góry. Jest to swoista wędrówka bez celu.

A jednak: w ucieczce przed stałością poszukuje stałości – wspólnot. Pragnie prawdziwego zatrzymania, bowiem dostrzega, że we współczesnym świecie prędkość stała się atutem, a człowiek stał się przypadkiem chronicznej melancholii konsumpcyjnej.

Droga bez celu zaprowadzi go do miejsc, które mają cel. Najpierw uda się do klasycznej komuny hippisowskiej – Damanhur. Ludzie stanowiący tę wspólnotę żarliwie wierzą, że możliwa jest poprawa, a nawet osiągnięcie doskonałości, i że ludzie są dobrzy. Autor postanawia zatrzymać się tu na dłużej, rozpoznać się w tej niecodziennej obyczajności, zrozumieć akt alienacji. Jednak każdy następny dzień oddala go od wspólnoty. Małżeństwa zawierane na okres trzech lat (rodzaj kontraktu),  przywiązanie do charyzmatycznego założyciela i przywódcy, idealizacja subiektywizmu, prowadząca do relatywizmu, który z założenia nie posiada celów i ideałów – to wszystko sprawia, że prędzej czy później chce się stąd uciec.

Kolejnymi utopijnymi przystankami będą Nomadelfia, Pilsdon, wspólnota Emaus.
W „realnym świecie” wspinanie się w górę to jedynie wchodzenie wyżej od innych ludzi, okazywanie się zręczniejszym od innych na wysmarowanym tłuszczem słupie. Natomiast poznane wspólnoty kwestionowały  bunt miernoty nie poprzez hierarchię, ale przez pokorę. To zachwyca, stawia wyzwania, pragnie spełnienia.

Książka warta polecenia szczególnie poszukiwaczom przygód i własnej tożsamości.

                                                                                                                                      Irmina Kosmala

* Cytaty zaznaczone kursywą pochodzą z książki: T. Jones, Sny o utopii. W poszukiwaniu dobrego życia, przeł. E. Klekot, Warszawa 2008.