Spotkanie autorskie z Elżbietą Juszczak – Poznań, 05.02.2025

Elżbieta Juszczak, Dawid Jung 

Poezja Elżbiety Juszczak to jest dla mnie objawienie. To jest europejski poziom. Jestem niezwykle dumy, że w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich są tacy pisarze, pisarki takiego formatu.

Prowadzący dwugodzinne spotkanie redaktor naczelny Zeszytów Poetyckich, tymi słowami przywitał zebranych gości w Pracowni-Muzeum J.I. Kraszewskiego.

Po przedstawieniu noty biograficznej bohaterki spotkania Dawid Jung przybliżył jej twórczość artystyczną. Szybko okazało się, że mamy do czynienia z pisarką wielowymiarową, spełniającą się na polu publicystycznym jako dziennikarka, naukowym jako wykładowczyni akademicka, poetyckim, a ostatnio – prozatorskim.

Tak, jak pisarz nie może obyć się bez najważniejszego ze zmysłów – daru patrzenia, tak czytelnik nie może cierpieć na niedosłuch. Tekst żyje, dopóki czytelnikowi chce się po niego sięgać. Elżbieta Juszczak głos odbiorcy uznała za równie ważny w tym niezwykłym dialogu myśli, co głos piszącego. To my, jako adresaci literackiego tekstu jesteśmy również jego kreatorami. Najciekawsze recenzje to rzecz jasna te, które interpretacyjnym zamysłem przekraczają wyobraźnię artysty.

Podczas spotkania usłyszeliśmy z ust prowadzącego, że Elżbieta Juszczak miała szczęście do recenzentów. Zachwycali się jej twórczością między innymi: Stanisław Stanuch, Lech M. Jakób czy Anatol Ulman. Swoją poezją sprawiła, że stała się poetką niewczesną, wyprzedzającą swój czas. Przewidziała bowiem czas przełomu, transformacji.

Bardzo ciekawie pisarka opowiedziała o polskich pokoleniowych formacjach politycznych – Nowej Fali i Nowej Prywatności. Postulatem tej drugiej stała się autonomiczność literatury. Opowiadano się po stronie życia prywatnego, odrzucając zaangażowanie społeczne.

W latach 90-tych ubiegłego wieku Elżbieta Juszczak wydała tomik poetycki Alergie. Zawarła w nich całą repulsję do tego, co związane było z Polską w tamtym wieku. Podczas spotkania mogliśmy usłyszeć kilka utworów w interpretacji samej autorki.

(Z kolei na naszym portalu możemy przeczytać o tomikach poetyckich Świecąca ciemność oraz Pasterze dolin).

Po przerwie na kawę na ciastko mogliśmy wysłuchać opowieści o książce, którą w ubiegłym roku zadebiutowała Elżbieta Juszczak  jako pisarka. Biedna Mała C. porusza problemy społeczno-obyczajowe. Przybliża dwa światy (komunistyczny i współczesny), obnaża głupotę i nieudacznictwo mężczyzn stawiając ją w kontrze do siły, sprytu i mądrości kobiet.

Cudownie było usłyszeć fragmenty, w których pisarka przez moment znów stawała się poetką i zapraszała nas do swojego świata, w którym człowiek staje nad brzegiem rzeki i zanurza w niej swoje nagie nogi. Uczucia, jakie towarzyszą temu spotkaniu są niezmienne. Poprzez to doświadczenie bratania tego, co zmienne (Heraklit), z tym, co stałe (Parmenides) autorka stała się w naszym przeświadczeniu przez chwilę współczesnym Empedoklesem.

I co tu dużo mówić, Biedna Mała C. to oczywiście powieść również o miłości. O zakazanej wciąż, choć znanej od starożytności homoerotyce, jak i o miłości do pasji tworzenia, poznawania, przekraczania…

Następne spotkanie z Elżbietą Juszczak możemy obiecać gnieźnianom, że odbędzie się wakacyjną porą w I stolicy w ramach milenijnych obchodów.

                                                                                       Irmina Kosmala

Elżbieta Juszczak - poetka, eseistka, reportażystka, pracownik naukowy, dr hab. nauk humanistycznych, prof. Politechniki Koszalińskiej. 

Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie A. Mickiewicza w Poznaniu, praca  magisterska o poezji Zbigniewa  Herberta u Edwarda Balcerzana. Habilitacja z historii na podstawie książki Głos Koszaliński/Pomorza 1952-1989 .Propaganda i informacja. Wykłada dziennikarstwo na Wydziale Humanistycznym Politechniki Koszalińskiej. Autorka tomików wierszy Ona grzeszna, Pukanie, Świecąca ciemność, Alergie, Pasterze dolin. Za zbiór Pukanie otrzymała Nagrodę Artystyczną Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego. Wydała Książkę o wodzie, Książkę o powietrzu, Książkę o Ziemi  w sposób holistyczny  popularyzującą tematykę ekologiczną. 

Jako dziennikarka prasowa uprawiała różne formy wypowiedzi. Natomiast w Polskim Radiu  Koszalin prowadziła cykl audycji Alfabet poetów świata. W radiu zamieszczała też recenzje  literackie. Publikowała m. in. w „Twórczości”, „Zeszytach Literackich , obecnie w „Migotaniach”. Związana z Pomorzem i jego historią, stąd tematyka niemiecka. Urodzona i wychowana w Kołobrzegu, mieszka w Koszalinie.  

Elżbieta Juszczak, Irmina Kosmala