Bóg na ławie oskarżonych - C.S. Lewis

Autor recenzji: Tomasz Mazurkiewicz

Osąd Najwyższego

Bóg na ławie oskarżonych to wspaniały zbiór esejów i listów C.S. Lewisa, opracowany i zredagowany przez Waltera Hoopera. Tytuł książki (zaczerpnięty z przedostatniego z eseju o tym samym tytule) nie odnosi się do Boga przebywającego na nabrzeżu łodzi, ale raczej w doku lub na stanowisku świadka w brytyjskim sądzie. Współczesny człowiek zasadniczo wystawił Boga na próbę, prosząc Go, aby bronił swojego istnienia i prawa do osądzania nas.

Ta książka spodoba się doświadczonemu czytelnikowi głównych dzieł Lewisa, który chce wypełnić luki w swojej bibliotece, a także nowicjuszowi, który szuka krótkiej dawki pobudzającej do myślenia lektury. Lewis porusza szeroki wachlarz tematów, takich jak: obecność zła na świecie, możliwość cudów, dogmatów, zbrodni i kary oraz różne proponowane zmiany w kościele w tym czasie w Anglii. Część materiałów, w postaci esejów i listów publikowanych w ówczesnych magazynach i czasopismach, a często w odpowiedziach na innych autorów, ma charakter bardzo pobieżny i nieco przestarzały tematycznie. Poczynione przez redaktora przypisy wyjaśniające pomagają wypełnić historię różnych debat toczących się w tamtym czasie i ogólnie rzecz biorąc, zasady, do których się odnoszą, nie dezaktualizują się wraz z wiekiem.

Zdolność Lewisa do wyciągania głębokich lekcji życiowych z dowolnego zdarzenia jest podkreślana w esejach, takich jak „Dogmat a wszechświat”, „Człowiek czy królik” oraz „Prawa natury”, a „Kłopoty z Iksem” i „Cuda” pokazują jego humor. „Nie mamy żadnego prawa do szczęścia” to z kolei esej obnażający plugawość i przewrotność w usprawiedliwianiu swych żądz kochanków oraz zdrad małżeńskich. Eseje takie jak „Wielki cud”, „Chrześcijańska apologetyka” i „Co mamy uczynić z Jezusem Chrystusem?” zagłębiają się w sedno tego, co to znaczy być chrześcijaninem. W co wierzysz? Czy wiesz? Jeśli tak, to dobrze. Ale potem Lewis prowadzi nas do głębszego pytania - dlaczego? Czy wierzysz w to, w co wierzyli twoi rodzice, w co mówili ci nauczyciele, w co „eksperci” radzą ci wierzyć? Wiedz, dlaczego wierzysz w to, w co wierzysz, inaczej twoje przekonania nigdy nie wytrzymają najmniejszego wiatru sprzeciwu.

Ostatnia uwaga: wśród tych wspaniałych słów znajdą Państwo sekcje, w których większość ludzi będzie miała trudności ze zrozumieniem niuansów języka Lewisa. Znaczna część jego cytatów z greki, łaciny, francuskiego i niemieckiego jest tłumaczona w przypisach, ale wiele z tych wyrażeń, być może znanych literaturoznawcy, ze wszystkimi powiązanymi konotacjami, może nie być dla nas zrozumiała. Nie pozwólcie jednak, aby to Was zniechęciło  do czytania jego dzieł. Jedynie przekraczając nasze granice, rozwijamy się, a nasze umysły nie są wyjątkiem od tej reguły.

-------------------------------------------------------------------------

C.S. Lewis, Bóg na ławie oskarżonych, Warszawa 2002.